गोपी भट्टराई
मार्चको १८ तारिख पोखरा महानगरपालिका, निजी क्षेत्रका प्रतिनिधि र पर्यटन व्यवसायीहरुको टोलीसहित म निकै उत्साहित भएर छिमेकी मुलुक चीनको छेन्दु उडे । विदेश यात्राकाक्रममा अन्तर्राष्ट्रिय उडान भरिरहेको मलाई यसपटकको उडान भने आफैमा चुनौतिपूर्ण लागिरहेको थियो । चुनौती यसकारण थियो कि, मलाई पोखरा महानगरपालिकाले ‘पोखरा भ्रमण वर्ष–२०२५’को संयोजक तोकेको थियो ।
मित्रराष्ट्र चीनसँग दौत्य सम्बन्ध ७० वर्ष पुगेको यस अवसरमा कुनैपनि चिनियाँ विमानले औपचारिकरुपमा पोखरामा व्यावसायिक उडान भर्न सुरु गरेको थियो भने अर्कातिर यहीबेला पोखरा भ्रमण वर्ष घोषणा गरिएको थियो । कोरोना महामारीले थलिएको पोखराको पर्यटन व्यवसाय उकास्न चिनियाँ पर्यटकको भूमिका उच्च हुने विश्वास लिएर मैले सिचुवान एयरलाइन्सको सिट बेल्ट बाँधे ।
अन्नपूर्ण हिमश्रृंखलालाई बायाँ पार्दै उडान भरिरहेको विमानको झ्यालबाट देखिएको चाँदीजस्ता हिमाल छेन्दुवासीलाई देखाउन पाए कसो नलोभिएलान् भन्ने मनमा खेलिरह्यो । छेन्दु उत्रिएछि हामीले एक साता निकै दौडधुप ग¥यौ । व्यवसायमा ‘पपुलेशन इज मनी’ भनिन्छ, सिचुवानको ९ करोड जनसंख्या पोखराको भ्रमण वर्ष सफल पार्ने स्रोत थियो । त्यही जनसंख्यामाझ सकेको प्रचार गरेर पोखराको प्रकृति र सौन्दर्यलाई देखाएर आएका छौं ।
हाम्रा सामग्री सिचुवानमार्फत पुरै चिनियाँबीच पु¥याउन चीन सरकारले हदैसम्म सहयोग गरेको छ । हामीले गरेक हरेक प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रमका समाचार सरकारी सञ्चारमाध्यमका हेडलाइन बने । छापा, विद्युतीय र अनलाइन माध्यमले पोखरालाई महत्वकासाथ प्रचार गरेका छन् । जसको सकारात्मक प्रभाव अब देखिने विश्वास छ । चीनमा मुलतः पोखरा वा नेपाललाई प्रकृति, योग, वाइल्डलाइफ र बौद्धभूमिकारुपमा चिनाउन सकेका पहल गरेका छौं । प्रचारका दौरान चिनियाँहरुले देखाएको चासो र उनीहरुको उत्सुकताले पोखरेली पर्यटनलाई पक्कैपनि उकास्नेछ ।
चिनियाँहरुले पोखरा, लुम्बिनी, सौराहा, यहाँको प्याराग्लाइडिङ र पुनहिल ट्रेकलाई रुचाएको अनुभव गरेको छु । त्यहाँका प्रान्त प्रमुखले नै चिनियाँ नागरिकलाई पोखरा भ्रमण गर्न अनुरोध गरेका छन् । लुजाउसँग पोखराको भगिनी सम्बन्ध रहेको र यहाँबट पनि मेयरज्यूले अनुरोेध गरेपछि प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रम निकै प्रभावकारी भएको छ । चीन एकदलीय व्यवस्था भएकाले राज्य सरकारले गरेको अनुरोधलाई चिनियाँहरुले पालना गर्ने परिपाटीको प्रतिफल हामीले आगामी दिनमा पाउने छौं ।
हाम्रो प्रवद्र्धनकै दौरान नेपाल टुरिज्म बोर्ड, गण्डकीले आयोजना गरेको ‘सेल्स मिसन’ले पनि पोखरालाई थप फाइदा हुने विश्वास गरेको छु । बोर्डले छेङदुु र छोङसिङमा आयोजना गरेको सेल्स मिसनमा चीनका थुप्रै टूर्स र ट्राभल्स कम्पनी सहभागी थिए । उनीहरुले पोखरामा पर्यटन पठाउने रुचि देखाएका छन् । उक्त मिसनमा हामीले पनि आफुलाई थप चिनाउन र प्रचार गर्न पायौं । व्यवासायी, ट्राभल्स एजेन्ट्स, पत्रकार, स्थानीय सहभागिताले कार्यक्रम निकै भव्य र प्रभावकारी भएको महशुस गरेको छु । आगामी दिनमा पनि बोर्डसँगै अन्य सरकारी निकायले पनि यस्तै प्रकारका प्रवद्धर्नात्मक कार्यक्रमको आयोजना गर्ने अपेक्षा छ ।
पोखरा भ्रमण वर्ष सफल पार्न २० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य राखेका छौं । र, लक्ष्य प्राप्त गर्न पोखरा महानगर, पर्यटनसम्बद्ध संस्था र होटल व्यवसायीहरु पूर्ण तयारीमा रहेपनि राज्य र नीति निर्माण तहबाट ठोस प्रयास हुन नसकेको अनुभव गरेको छु । विशेषतः नयाँ उडानका रुटहरुको खोजी गरिएको छैन । प्रचारप्रसारमा राज्य संयन्त्र शून्यकै अवस्थामा छ । पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भएपछि अध्यागमनले चिनबाट आउने पर्यटकलाई यहीबाट भिसासम्बन्धी सम्पूर्ण सेवा दिन सक्नुपर्छ । यसतर्फ सरकाले पोखरामा भिसा प्रोसेसिङ् सेन्टरको जिम्मा निजीक्षेत्रलाई दिएर भएपनि पासपोर्ट संकलन गरी सेवा दिन सकिन्छ । यस्ता सेन्टर भैरहवा र बीरगञ्जमा पनि आवश्यक देखिएकाले पर्यटन मन्त्रालय र नागरिक उड्डयन प्राधिकरणसँग व्यवस्थापन गरिदिन अनुरोध गर्दछु ।
हामीले बोलेको भन्दा राज्यले बोलेको आधिकारिक सुनिन्छ । मुख्य समस्या भनेकै उडान र ‘कनेक्टिभिटी’को हो । अहिले कतार एयरलाइन्सले पनि पोखरा उडान भर्न चासो दिएको भन्ने सुनिएको छ । यसमा राज्यले कूटनीतिक प्रयास गरे सम्भव पनि छ । यसर्थ, अरुले चासो दिनुभन्दा पहिले सरकारले नै भूमिका खेल्न सके पर्यटनले राष्ट्रिय अर्थतन्त्रलाई पनि सुदृढ बनाउन सक्छ ।
त्यसो त, भ्रमण वर्षलाई लक्ष्यमा पु¥याउन छेङ्दुलाईमात्रै लक्षित गरिएको छैन । सम्भवतः छिट्टै पोखरा प्रवद्र्धनार्थ दक्षिण भारत पुग्ने योजना बनाइरहेका छौं । भारतको दक्षिणी तटमा गर्मी सुरु हुनु पहिल्यै त्यहाँ प्रचार गर्न सके आशातीतः पर्यटक ल्याउन सकिने ठानेका छौं । हवाई उडान तत्काललाई सम्भव नभएपनि सडकमार्गमार्फत धार्मिक पर्यटन बढाउन सकिने प्रचुर सम्भावनालाई ‘क्यास’ गर्ने योजना छ । भारतको हकमा पोखरा गर्मी छल्ने हिल स्टेशन हो । कतिपय अवस्थामा भारतीयलाई दार्जिलिङ् पुग्नभन्दा पोखरा आउन सहज र सस्तो पनि छ । भारतमा प्रचार गर्न जाने हाम्रो टोलीमा प्रधानमन्त्रीबाट समन्वय गरी सम्बन्धित मन्त्रालय, प्राधिकरणबाट प्रतिनिधि समावेश गरी पोखरामा हवाई उडानका पहल गर्न अत्यावश्यक ठानेको छु । सरकारले यसै टोलीमार्फत कूटनीतिक पहल गर्न सक्ने सम्भावना रहेको मेरो बुझाई छ ।
हाल हिमालय एयरलाइन्सले पनि पोखरालाई ल्हासासँग जोड्न सुरु गरेकाले समग्र पोखरा नै उत्साहित छ । पोखरा भ्रमण वर्ष हामी सबैको लक्ष्य भएकाले यसलाई सफल पार्न हामी सबै हातेमालो गरौं ।
जय पर्यटन !
